فیک بریک اوت چیست؟ (Fake Breakout) + انواع فیک بریک اوت

فیک بریک اوت یا شکست جعلی یکی از مفاهیم اصلی و در عین حال فریبنده در تحلیل تکنیکال است. بسیاری از معامله گران تازه کار تصور می‌کنند که وقتی قیمت از یک سطح حمایت یا مقاومت عبور می‌کند، حتما روند جدیدی آغاز شده است؛ اما در بسیاری از موارد، این شکست تنها یک حرکت ساختگی است که خیلی زود معکوس می‌شود. در واقع، مفهوم فیک بریک اوت نوعی تله بازار است که اغلب توسط بازیگران بزرگ و موسسات مالی برای جذب نقدینگی و شکار حد ضرر معامله‌گران خرد ایجاد می‌شود.

فیک بریک اوت چیست؟

شکست جعلی یا فیک بریک اوت (Fake Breakout) زمانی رخ می‌دهد که قیمت، سطح مهمی از حمایت یا مقاومت را برای مدتی کوتاه می‌شکند، اما در ادامه نمی‌تواند به حرکت خود در همان جهت ادامه دهد و خیلی سریع به محدوده‌ی قبلی بازمی‌گردد. این اتفاق باعث می‌شود معامله‌گرانی که با احساسات وارد بازار شده‌اند، در دام بیفتند و از موقعیت خود با ضرر خارج شوند.

فیک بریک اوت به زبان ساده یعنی حرکت موقتی قیمت در بیرون از محدوده‌ای که دوام نمی‌آورد. نام‌های دیگر این پدیده شکست جعلی (ناموفق) یا فالس بریک اوت (False Breakout) است. از دید معامله‌گران حرفه‌ای، شکست‌های جعلی نشانه‌هایی قدرتمند هستند که می‌توانند از تغییر جهت بازار خبر دهند یا تاییدی بر ادامه‌ی روند اصلی پس از جمع‌آوری نقدینگی باشند.

تفاوت فیک بریک اوت با بریک اوت واقعی

فیک بریک اوت زمانی رخ می‌دهد که قیمت لحظه‌ای سطح حمایت یا مقاومت را رد می‌کند اما سریعا به داخل محدوده قبلی برمی‌گردد، بدون اینکه ساختار جدیدی شکل دهد. اما بریک اوت واقعی با تثبیت قیمت پشت سطح شکسته‌شده، افزایش حجم معاملات و ادامه‌دار شدن حرکت در جهت شکست تشخیص داده می‌شود.

تشخیص تفاوت میان شکست واقعی و شکست جعلی برای هر تریدر است، زیرا بسیاری از ضررها دقیقا در نتیجه‌ی اشتباه گرفتن این دو رخ می‌دهند. در جدول زیر تمامی تفاوت را به صورت دقیق بررسی کرده ایم:

به طور خلاصه، در بریک اوت واقعی قیمت پس از شکست ادامه‌دار حرکت می‌کند، اما در فیک بریک اوت قیمت بعد از شکست سریعا برمی‌گردد و سطح را پس می‌زند.

دلایل ایجاد فیک بریک اوت در فارکس

شکست‌های کاذب ترکیبی از روانشناسی بازار، رفتار معامله‌گران و دستکاری هوشمند نقدینگی توسط بازیگران بزرگ هستند. در ادامه به بررسی دلایل فیک بریک اوت در فارکس خواهیم پرداخت.

نقش معامله گران تازه‌کار و حرفه‌ای

معامله‌گران کم‌تجربه زمانی وارد بازار می‌شوند که احساس می‌کنند فرصت طلایی را پیدا کرده‌اند؛ مثلا وقتی قیمت کمی از مقاومت عبور کرده است. در این شرایط، بازیگران بزرگ که نقدینگی لازم برای ورودشان را نیاز دارند، از همین اشتباه استفاده می‌کنند. به بیان دیگر، فیک بریک اوت نوعی فریب ساختاری بازار است که در آن، ورود احساسی تریدرهای خرد باعث فعال شدن معاملات معکوس بازیگران بزرگ می‌شود.

نقدینگی و دستکاری بازار (تله گاو و تله خرس)

فیک بریک اوت‌ها در قالب دو نوع تله رخ می‌دهند:

• تله گاوی (Bull Trap): زمانی که در نزدیکی مقاومت، قیمت به‌طور مصنوعی بالا برده می‌شود تا معامله‌گران وارد خرید شوند، سپس با فروش سنگین نهنگ‌ها، قیمت سقوط می‌کند.

• تله خرس (Bear Trap): زمانی که در نزدیکی حمایت، قیمت به پایین کشیده می‌شود تا معامله‌گران فروش باز کنند، اما خیلی زود بازار برمی‌گردد و آن‌ها را در ضرر می‌گذارد.

در هر دو حالت، هدف جذب نقدینگی از طریق فعال کردن حد ضرر یا سفارشات معلق تریدرهای خرد است.

عوامل خبری و تکنیکال

گاهی انتشار ناگهانی اخبار، داده‌های اقتصادی یا شایعات باعث نوسانات لحظه‌ای می‌شود که در نمودار به شکل شکست کاذب دیده می‌شوند. همچنین اعتماد بیش از حد به یک اندیکاتور (مثلا RSI یا میانگین متحرک) می‌تواند باعث ورود زودهنگام و اشتباه به معامله شود.

انواع فیک بریک اوت

فیک بریک اوت‌ها بسته به شرایط بازار، شکل‌ها و ویژگی‌های متفاوتی دارند. درک نوع وقوع آن‌ها به معامله‌گران کمک می‌کند تا از ورود اشتباه به بازار جلوگیری کرده و موقعیت‌های معاملاتی مطمئن‌تری را انتخاب کنند.

فیک بریک اوت برخلاف روند اصلی

این نوع شکست جعلی زمانی اتفاق می‌افتد که بازار برخلاف جهت روند غالب حرکت ظاهری انجام می‌دهد و سپس سریع بازمی‌گردد. در چنین شرایطی، بسیاری از معامله‌گران تازه‌کار تصور می‌کنند روند در حال تغییر است و وارد معاملات معکوس می‌شوند، اما بازار پس از جذب نقدینگی آن‌ها، مجددا به مسیر اصلی خود بازمی‌گردد. برای مثال، در یک روند صعودی، ممکن است قیمت برای لحظه‌ای زیر سطح حمایتی نفوذ کند تا حد ضرر خریداران فعال شود، سپس با قدرت به بالا بازگردد و روند صعودی از سر گرفته شود. این الگو یکی از مطمئن‌ترین نشانه‌ها برای ادامه روند اصلی بازار است.

فیک بریک اوت در بازارهای رنج

در بازارهایی که قیمت در یک محدوده افقی نوسان می‌کند، شکست‌های جعلی بسیار رایج‌اند. بازار ممکن است از سقف یا کف محدوده عبور کند تا معامله‌گران را به ورود در جهت شکست ترغیب کند، اما بلافاصله بازمی‌گردد و حرکتش را در همان محدوده ادامه می‌دهد. این اتفاق زمانی می‌افتد که حجم معاملات پایین است یا بازار در انتظار خبر مهمی قرار دارد. معامله‌گران حرفه‌ای در این شرایط از فیک بریک اوت برای ورود در خلاف جهت حرکت اولیه استفاده می‌کنند و به سود از نوسانات کوتاه‌مدت دست می‌یابند.

فیک بریک اوت در الگوهای کلاسیک

در الگوهای کلاسیکی مانند مثلث‌ها، پرچم‌ها، کنج‌ها و سر و شانه‌ها نیز شکست‌های جعلی دیده می‌شود. در این حالت، قیمت ممکن است از الگو خارج شود و ظاهرا شکست رخ دهد، اما کمی بعد دوباره به داخل الگو برگردد. چنین حرکاتی زمانی اتفاق می‌افتد که بازار در مرحله‌ی تصمیم‌گیری بین ادامه یا بازگشت روند است. برای مثال، در یک مثلث صعودی، ممکن است قیمت از ضلع بالایی عبور کند ولی به دلیل کمبود تقاضا، نتواند حرکت را ادامه دهد و دوباره به محدوده‌ی مثلث بازگردد. این نوع فیک بریک اوت‌ها می‌توانند سیگنال معکوس شدن حرکت یا نشانه‌ی تله نقدینگی باشند.

نحوه تشخیص فیک بریک اوت

تشخیص فیک بریک اوت ساده نیست، اما چند ابزار و نشانه‌ی مهم وجود دارد که نحوه تشخیص شکست جعلی را آسان‌تر می‌کند.

پرایس اکشن و کندل خوانی

در تحلیل شکست‌های قیمتی، پرایس اکشن و کندل‌خوانی یکی از دقیق‌ترین ابزارها برای تشخیص فیک بریک اوت محسوب می‌شود. تریدر نباید تنها به عبور موقتی قیمت از سطح حمایت یا مقاومت اعتماد کند، بلکه باید تا بسته شدن کندل صبر کند. بسته شدن کندل در جهت شکست، تایید محسوب می‌شود و در غیر این صورت احتمال فریب وجود دارد. اگر کندلی با سایه‌ی بلند در جهت شکست شکل بگیرد یا الگوهایی مانند پین بار (Pin Bar) یا اینگالفینگ معکوس (Engulfing) در نزدیکی سطح کلیدی ظاهر شوند، اغلب نشان‌دهنده ضعف حرکت و احتمال بازگشت سریع قیمت هستند. این الگوها بیانگر این‌اند که بازار تلاش کرده از سطح عبور کند اما با فشار مخالف روبه‌رو شده است.

تحلیل حجم (Volume)

یکی از معیارهای مهم برای تشخیص شکست جعلی، بررسی حجم معاملات است. در شکست‌های معتبر حجم به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد، زیرا معامله‌گران بزرگ وارد بازار می‌شوند و جریان نقدینگی را تقویت می‌کنند. در مقابل، اگر شکست در شرایطی رخ دهد که حجم معاملات پایین یا معمولی باشد، احتمال دارد بازار تنها حرکت کوتاهی انجام داده و سپس بازگردد؛ یعنی با فیک بریک اوت مواجه هستیم. در بازارها که حجم دقیق در دسترس نیست، از شاخص Tick Volume (تعداد دفعات تغییر قیمت) به عنوان معیار نسبی قدرت حرکت استفاده می‌شود. کاهش حجم در هنگام عبور از سطح کلیدی هشداری جدی از ضعف شکست است.

بررسی تایم فریم های بالاتر و اندیکاتورها

تحلیل چندبازه‌ای (Multi Time Frame Analysis) به معامله‌گران کمک می‌کند تا جهت کلی بازار را بهتر درک کنند و احتمال شکست کاذب را کاهش دهند. اگر شکستی در تایم‌فریم‌های پایین (مثلا ۱۵ دقیقه‌ای یا ساعتی) دیده شود اما در تایم‌فریم بالاتر (تایم فریم چهار ساعته یا روزانه) تایید نشود، به احتمال زیاد آن شکست واقعی نیست. علاوه بر این، استفاده از اندیکاتورهایی مانند RSI، میانگین متحرک و باندهای بولینگر می‌تواند مفید باشد. RSI می‌تواند شرایط بیش خرید یا بیش فروش را نشان دهد، در حالی که باندهای بولینگر خروج موقتی قیمت از محدوده نوسان را مشخص می‌کنند. اگر قیمت از باندها خارج شود اما نتواند در همان جهت ادامه دهد، احتمال وقوع فیک بریک اوت بسیار زیاد است.

استراتژی شکست جعلی

معامله‌گران حرفه‌ای از استراتژی فیک بریک اوت‌ برای ورود در جهت برگشت قیمت استفاده می‌کنند. در ادامه به معرفی استراتژی های فیک بریک اوت خواهیم پرداخت.

استراتژی برگشتی (Fading)

در این روش، معامله‌گر برخلاف شکست وارد می‌شود؛ یعنی وقتی قیمت پس از عبور از مقاومت به‌سرعت برمی‌گردد، معامله‌گر فروش می‌گیرد و برعکس. این استراتژی نیازمند صبر، تجربه و درک دقیق از رفتار قیمت است.

معامله در بازار رنج

در محدوده‌های رنج، می‌توان منتظر تشکیل پین‌بار یا کندل برگشتی در سقف یا کف بود و سپس در جهت مخالف شکست وارد معامله شد.

مدیریت ریسک زمان شکست جعلی در فارکس

از آن‌جایی که شکست‌های جعلی با نوسانات شدید همراه‌اند، مدیریت ریسک اهمیت زیادی دارد:

• حد ضرر منطقی تعیین کنید. حد ضرر باید فراتر از محدوده شکست باشد تا از نوسانات کوچک در امان بماند.
• در زمان اخبار مهم معامله نکنید. انتشار داده‌های کلان اقتصادی باعث واید شدن اسپرد و لغزش قیمت می‌شود.
• از سفارشات Limit استفاده کنید. این روش ریسک اجرای سفارش در قیمت‌های نامطلوب را کاهش می‌دهد.
• از اهرم بالا پرهیز کنید. استفاده‌ی زیاد از لوریج در زمان نوسانات می‌تواند منجر به مارجین کال شود.
• دوری از تصمیمات احساسی. ترس و طمع دشمن اصلی کنترل ریسک‌اند. همیشه به استراتژی خود پایبند بمانید.

خلاصه مقاله فیک بریک اوت چیست

فیک بریک اوت در فارکس یکی از خطرناک‌ترین و در عین حال سودآورترین موقعیت‌های بازار است. اگر معامله‌گر بتواند این الگو را درست تشخیص دهد، می‌تواند در جهت برگشت بازار وارد شود و از اشتباه دیگران سود ببرد. اما اگر بدون تحلیل و صبر عمل کند، به‌راحتی در تله‌ی بازیگران بزرگ گرفتار می‌شود. در نهایت، موفقیت در شناسایی شکست کاذب نیازمند درک عمیق از پرایس اکشن، تحلیل حجم، چند تایم‌فریم و نظم ذهنی بالا است.