نمودار شمعی یا کندل استیک چیست؟ + انواع کندل استیک (Candlestick)

کندل استیک یا همان الگوهای شمعی یک نوع از چارت های معاملاتی کاربردی برای بررسی تغییرات قیمت و تشخیص روندهای بازار است؛ این نمودار با نمایش اطلاعاتی مثل قیمت باز، بسته، بالاترین و پایین‌ترین، به تریدرها دید بهتری برای تحلیل رفتار بازار می‌دهد. در این مقاله، تاریخچه، اجزا، الگوها و نحوه استفاده از این نمودار برای تصمیم گیری‌های دقیق‌تر در معاملات بررسی شده است.

نمودار شمعی یا کندل استیک چیست؟

نمودار شمعی یا کندل استیک (Candlestick) یک نمودار نمایش قیمت است که ظاهری شبیه به شمع دارند و پایین ترین، بالاترین، باز شدن و بسته شدن قیمت در یک تایم فریم نمایش میدهد. هر کندل شامل بدنه و سایه‌ها یا دم است؛ بدنه قیمت باز شدن و بسته شدن را نمایش می‌دهد و سایه‌ها نشان دهنده بالاترین و پایین‌ترین قیمت هستند. هر کندل میتواند یا صعودی باشد یا نزولی، اگر صعودی باشد یعنی قیمت کلوز کندل بالاتر از قیمت اوپن آن باشد، رنگ شمع سبز خواهد بود. اگر نزولی باشد یعنی قیمت کلوز آن پایین تر از اوپن آن باشد، رنگ شمع قرمز خواهد بود.

تاریخچه چارت کندل استیک

چارت کندل استیک در قرن هفدهم توسط تاجران ژاپنی برای تحلیل قیمت برنج معرفی شدند؛ این روش توسط هونما مونهیسا (Munehisa Homma)، یک تاجر موفق ژاپنی اختراع شد که به اهمیت الگوهای قیمتی و روان‌شناسی بازار در تحلیل‌ها آگاه بود. نمودار شمعی با نمایش چهار بخش اصلی قیمت شامل Open، High، Low و Close به سرعت مورد توجه قرار گرفت.

در دهه 1980، تحلیل گران غربی مانند استیو نیسون (Steve Nison) این روش را معرفی کردند و به یکی از نمودارهای محبوب در تحلیل تکنیکال تبدیل کردند که هنوز هم در بازارهای مالی بیشترین محبوبیت و استفاده را دارد.

اجزای کندل

هر کندل از اجزاء مختلفی تشکیل شده است، این اجزا عبارتند از:

1. بدنه کندل
2. سایه های یا شدو کندل
3. رنگ کندل

در ادامه هریک از اجزای نمودار شمعی را بطور کامل توضیح می دهیم:

بدنه کندل

بدنه (Body) هر کندل فاصله بین قیمت باز شدن (Open) و بسته شدن (Close) در بازه زمانی خاص است. اگر قیمت بسته شدن بالاتر از باز شدن باشد، بدنه با رنگ صعودی (معمولا سبز یا سفید) نمایش داده می‌شود و در حالت کاهش قیمت، رنگ آن قرمز یا سیاه خواهد بود.

هرچه بدنه یک کندل بزرگ تر باشد به معنی این است که این کندل از قدرت و حجم معاملات بیشتری برخوردار است.

سایه های نمودار شمعی

سایه کندل (Shadow) که برخی آن را با نام دم (tail) هم میشناسند، خطوط باریکی در بالا و پایین بدنه هستند که بالاترین (High) و پایین‌ترین (Low) قیمت در بازه زمانی را نشان می‌دهند. این خطوط نوسانات قیمت و محدوده حرکتی بازار را مشخص می‌کنند. هرچه طول سایه کندل در یک طرف بیشتر باشد نشان دهند ضعف یکی از گروه های خریدار یا فروشنده است و امکان تغییر روند را دارد، اگر هم در دو طرف کندل سایه بلند داشته باشیم ضعف دو طرف بازار را نشان میدهد که باعث سردرگمی و رنج بازار میشود.

رنگ کندل

رنگ کندل جهت حرکت قیمت را نشان می‌دهد؛ شمع‌های سبز یا سفید افزایش قیمت را نمایش می‌دهند، در حالی که شمع‌های قرمز یا سیاه کاهش قیمت را نشان می‌دهند و به تحلیل سریع کمک می‌کنند. به عبارت ساده تر اگر کلوز کندلی پایین تر از اوپن آن باشد، کندل نزولی است و اگر کلوز بالاتر از اوپن کندل باشد، کندل صعودی است.

الگوهای کندل استیک

الگوهای کندل استیک در تحلیل تکنیکال به سه دسته تقسیم می‌شوند:

1. الگوهای تک کندلی
2. الگوهای دو کندلی
3. الگوهای چند کندلی

در ادامه هریک از الگوها را بطور کامل بررسی می کنیم:

الگوهای تک کندلی

الگوهای تک کندلی (Single Candle Patterns) شامل کندل هایی هستند که به تنهایی می‌توانند تغییرات روند را نشان دهند.

نمونه‌های شناخته شده این گروه شامل چکش، چکش معکوس، ستاره دنباله دار و دوجی هستند که معمولا در پایان روندهای صعودی یا نزولی ظاهر می‌شوند.

الگوهای دو کندلی

الگوهای دو کندلی (Double Candle Patterns) از دو شمع متوالی تشکیل می‌شوند که ترکیب آن‌ها اطلاعات مفیدی درباره روند ارائه می‌دهد.

الگوهایی مثل انگالفینگ، قیچی بالایی و پایینی از این گروه هستند که بیشتر در نقاط بازگشت روند دیده می‌شوند.

الگوهای چند کندلی

الگوهای چند کندلی (Multiple Candle Patterns) شامل ترکیب سه یا چند شمع هستند که نشان دهنده تغییرات بزرگ‌تری در روند هستند.

مثال‌های رایج این دسته شامل ستاره صبحگاهی، ستاره عصر گاهی و سه سرباز سفید می‌باشند که معمولا تغییرات مهم‌تری را نمایش می‌دهند.

الگوهای کندلی برگشت روند

الگوهای کندلی برگشتی عبارت اند از:

1. الگو چکش و چکش معکوس
2. الگو ستاره عصرگاهی
3. الگو مرد آویزان

در ادامه هریک از الگوهای شمعی برگشتی را بررسی می کنیم:

الگو چکش و چکش معکوس

الگو چکش (Hammer) در انتهای یک روند نزولی ظاهر شده و نشانه احتمالی بازگشت روند به سمت صعود است. این الگو دارای بدنه‌ای کوچک و سایه‌ای بلند در پایین است که نشان می‌دهد فروشندگان در ابتدا بازار را کنترل کرده‌اند، اما خریداران توانسته‌اند قیمت را بالا ببرند.

همانطور که در تصویر بالا هم میبینید الگو چکش معکوس نیز در انتهای روند صعودی ظاهر میشود و میتواند باعث برگشت روند شود.

الگو ستاره عصرگاهی

الگو ستاره عصرگاهی (Evening Star) در انتهای یک روند صعودی ظاهر شده و احتمال تغییر روند به سمت نزول را نشان می‌دهد.

این الگو شامل سه شمع است: شمع اول صعودی بلند، شمع دوم کوچک (که ممکن است صعودی یا نزولی باشد) و شمع سوم نزولی بلند که تایید بازگشت روند است.

الگو مرد آویزان

الگو مرد آویزان (Hanging Man) در پایان یک روند صعودی دیده می‌شود و هشدار دهنده احتمال تغییر روند به سمت نزول است.

این الگو دارای بدنه‌ای کوچک و سایه‌ای بلند در پایین است که نشان می‌دهد فروشندگان در بازار فعال شده‌اند، هرچند خریداران توانسته‌اند تا حدی قیمت را بازگردانند.

الگوهای شمعی ادامه دهنده

الگوهای شمعی ادامه دهنده روند عبارتند از:

• الگوی دوجی
• الگوی مارابوزو
• الگوی اینگالفینگ

در ادامه هر یک از الگوها را بررسی می کنیم:

الگوی دوجی

الگوی دوجی (Doji) زمانی شکل می‌گیرد که قیمت باز و بسته شدن تقریبا برابر باشد و بدنه شمع بسیار کوچک یا تقریبا صفر باشد.

این الگو بیانگر عدم قطعیت میان خریداران و فروشندگان است و در روندهای قوی می‌تواند ادامه روند را نشان دهد البته بررسی آن در کنار عوامل دیگر اهمیت دارد. برای مطالعه بیشتر به مقاله کندل دوجی چیست؟ مراجعه کنید.

الگوی مارابوزو

الگوی مارابوزو (Marubozu) شمعی بدون سایه یا با سایه بسیار کوتاه است که بیانگر غلبه کامل خریداران یا فروشندگان است.

کندل مارابوزو صعودی می‌تواند ادامه رشد قیمت و مارابوزوی نزولی کاهش بیشتر قیمت را نشان دهد، این الگو در شرایط بازار با روند مشخص بسیار مفید است.

الگوی اینگالفینگ

الگوی اینگالفینگ (Engulfing) شامل دو شمع است که در آن شمع دوم بدنه شمع اول را به‌طور کامل می‌پوشاند، این الگو در روندهای صعودی یا نزولی می‌تواند نشانه‌ای برای ادامه مسیر قیمت باشد.

معمولا این الگو با حجم معاملات بالا همراه است که دقت آن را بیشتر می‌کند، همچنین به کندل اینگالف، کندل پوششی نیز میگویند.

نحوه استفاده از نمودار شمعی در تحلیل تکنیکال

الگوهای کندل استیک در واقع بخش مهمی از تحلیل تکنیکال را نشان میدهند، در پلتفرم های معاملاتی معمولا سه نوع نمودار مختلف برای شما به نمایش گذاشته میشود. نمودار میله ای، نمودار خطی و نمودار شمعی که میتوانید از طریق تنظیمات پلتفرم معاملاتی آن را انتخاب کنید. برای مثال در سایت تریدینگ ویو وقتی وارد نماد معاملاتی میشود از بالای نمودار گزینه candles را بزنید.

در تریدینگ ویو بیش از 21 نوع چارت معاملاتی وجود دارد.

ترکیب نمودارهای شمعی با دیگر ابزارهای تحلیلی

نمودار شمعی یا همان کندل استیک در بیش از 80% استراتژی های معاملاتی به عنوان یک سیگنال کمک کننده برای ورود و خروج استفاه میشود. تریدرها با استفاده از ترکیب الگوهای کندل استیک با دیگر روش های تحلیل به معاملات میپردازند. ترکیب الگوهایی مثل دوجی، انگالف و چکش با اندیکاتور هایی مثل RSI، MACD و میانگین متحرک امکان شناسایی سیگنال‌های مطمئن تری برای ورود و خروج را فراهم می‌کند. همچنین استفاده از خطوط روند و سطوح حمایت و مقاومت همراه با این نمودارها دقت تحلیل را افزایش می‌دهد.

نمودارهای شمعی در تایم فریم های مختلف

الگوهای کندلی بسته به تایم فریم انتخابی، اطلاعات متفاوتی درباره روند بازار ارائه می‌دهند. تایم فریم های انتخابی برای نمودارهای شمعی عبارت اند:

1. تایم فریم‌های کوتاه مدت (1 دقیقه تا 15 دقیقه): برای معاملات سریع و استفاده از نوسانات کوچک قیمت استفاده می‌شود.
2. تایم فریم‌های میان مدت (1 ساعت تا 4 ساعت): روندهای روزانه و فرصت‌های معاملاتی دقیق‌تر را نمایش می‌دهد.
3. تایم فریم‌های بلندمدت (روزانه، هفتگی و ماهانه): دید کلی از روندهای بلندمدت بازار را فراهم می‌کند.

تحلیل نمودارهای شمعی در تایم فریم‌های مختلف به تریدر کمک می‌کند تا دید بهتری از بازار داشته باشد و استراتژی معاملاتی خود را بهینه کند.

خلاصه مقاله کندل استیک

نمودار کندل استیک (Candlestick Chart) یک نوع چارت معاملات برای تحلیل تکنیکال است که تغییرات قیمت را با استفاده از بدنه و سایه‌ها نشان می‌دهد و اطلاعاتی مثل قیمت باز، بسته، بالاترین و پایین‌ترین را ارائه می‌کند. نمودار شمعی از گذشته تا امروز در تحلیل بازارهای مالی بسیار پرکاربرد بوده است در این مقاله، تاریخچه، اجزا، الگوها، نحوه ترکیب نمودارهای شمعی با روش‌های دیگر و کاربرد در تایم فریم‌های مختلف بررسی شد که به تحلیل دقیق‌تر و تصمیم گیری بهتر در معاملات کمک می‌کند.