اندیکاتور سایک چیست؟ (PSY) آموزش اندیکاتور سایک

اندیکاتور سایک (PSY) که مخفف Psychological Line است، یکی از اسیلاتورهای ساده اما مهم در تحلیل تکنیکال است. این شاخص در واقع میزان تسلط خریداران یا فروشندگان بر بازار را در یک بازه زمانی مشخص نشان می‌دهد و بر اساس نسبت تعداد روزهای صعودی به کل روزهای دوره محاسبه می‌شود. اهمیت این اندیکاتور در سادگی و سرعت محاسبه آن نهفته است؛ معامله‌گران می‌توانند با یک نگاه متوجه شوند که در طول دوره اخیر، احساسات جمعی بازار بیشتر به سمت خرید یا فروش متمایل بوده است.

فرمول و نحوه محاسبه اندیکاتور سایک

برای محاسبه اندیکاتور PSY کافی است مشخص کنید در N روز گذشته چند روز قیمت پایانی بالاتر از روز قبل بوده است. سپس آن عدد را بر N تقسیم کرده و در ۱۰۰ ضرب کنید. نتیجه این محاسبه درصدی بین صفر تا صد خواهد بود.

PSY(N) = (Number of days where Close_t > Close_{t-1} over last N bars) / N * 100

به طور مثال اگر در ۱۰ روز اخیر ۷ روز قیمت پایانی بالاتر از روز قبل بوده باشد، مقدار PSY برابر با ۷۰ خواهد شد. این یعنی در ۷۰ درصد روزهای اخیر خریداران دست بالا را داشته‌اند. پارامتر N معمولا بین ۱۲ تا ۱۴ یا ۲۵ انتخاب می‌شود. انتخاب این بازه بستگی به سبک معامله‌گر دارد. معامله‌گران کوتاه‌مدت معمولا از N کوچک‌تر مثل ۷ یا ۱۰ استفاده می‌کنند و معامله‌گران میان‌مدت از بازه‌های بزرگ‌تر. در برخی منابع برای بازارهای خاص عدد ۱۳ روز به‌عنوان استاندارد معرفی شده است.

تفسیر مقادیر اندیکاتور PSY

اندیکاتور سایک حول سطح ۵۰ می‌چرخد. مقادیر بالای ۵۰ نشان‌دهنده برتری خریداران و مقادیر پایین‌تر از ۵۰ بیانگر برتری فروشندگان است. برای تحلیل دقیق‌تر، ناحیه ۲۵ تا ۷۵ (یا ۳۰ تا ۷۰) به‌عنوان محدوده طبیعی در نظر گرفته می‌شود. عبور از این محدوده‌ها سیگنال مهمی ایجاد می‌کند:

• وقتی PSY به بالای ۷۰ یا ۷۵ می‌رسد، بازار در وضعیت اشباع خرید یا همان overbought قرار می‌گیرد. این حالت هشداری است مبنی بر اینکه احتمال دارد روند صعودی تضعیف شده و اصلاح یا بازگشت نزولی رخ دهد.
• وقتی PSY به زیر ۳۰ یا ۲۵ سقوط می‌کند، بازار در وضعیت اشباع فروش یا oversold قرار دارد. این وضعیت هشداری از احتمال پایان روند نزولی یا آغاز بازگشت صعودی است.

با این حال نباید فراموش کرد که در روندهای قوی بازار می‌تواند مدت‌ها در حالت اشباع خرید یا فروش باقی بماند. بنابراین استفاده از تاییدیه‌های دیگر برای ورود یا خروج ضروری است.

فعال‌سازی اندیکاتور سایک در تریدینگ ویو

برای فعال سازی اندیکاتور سایک در تریدینگ ویو از دو طریق میتوانید این کار را انجام دهید:

1. استفاده از کتابخانه عمومی
2. ایجاد اندیکاتور اختصاصی با Pine Script

در ادامه به آموزش نحوه فعالسازی این اندیکاتور می‌پردازیم:

استفاده از کتابخانه عمومی

وارد وب‌سایت tradingview.com شوید و نمودار دارایی مورد نظر خود را باز کنید. در بالای صفحه بر روی گزینه Indicators کلیک کنید.

در نوار جستجو، عبارت Psychological Line یا PSY را وارد نمایید. در بخش Community Scripts (Public Library) فهرستی از اندیکاتورهایی که توسط سایر کاربران طراحی شده‌اند، نمایش داده می‌شود. یکی از اندیکاتورهای موجود با امتیاز یا میزان استفاده بالاتر را انتخاب کرده و به نمودار اضافه کنید.

این روش ساده‌ترین راه استفاده از اندیکاتور سایک است، اما توجه داشته باشید که نسخه‌های موجود در کتابخانه عمومی ممکن است از نظر فرمول یا تنظیمات با یکدیگر متفاوت باشند.

ایجاد اندیکاتور اختصاصی با Pine Script

در صورتی که بخواهید اندیکاتور دقیقا مطابق با فرمول اصلی اندیکاتور سایک پیاده‌سازی شود، می‌توانید آن را با استفاده از زبان برنامه‌نویسی Pine Script طراحی نمایید.

کد نمونه:

//@version=5

indicator("Psychological Line (PSY)", overlay=false)

N = input.int(13, "Period")

up = close > close[1] ? 1 : 0

psy = ta.sum(up, N) / N * 100

plot(psy, title="PSY", color=color.blue, linewidth=2)

hline(50, "Midline", color=color.gray)

hline(70, "Overbought", color=color.red)

hline(30, "Oversold", color=color.green)

مراحل اضافه‌کردن کد به نمودار:

1. در محیط نمودار تریدینگ ویو به بخش Pine Editor (در پایین صفحه) مراجعه کنید.
2. کد فوق را در ویرایشگر Pine کپی کنید.
3. بر روی گزینه Add to Chart کلیک نمایید.

اندیکاتور PSY اکنون در قسمت اندیکاتورهای نمودار ظاهر خواهد شد و می‌توانید تنظیمات آن را متناسب با نیاز خود تغییر دهید.

اندیکاتور سایک در متاتریدر

اندیکاتور سایک به‌صورت پیش‌فرض در لیست اندیکاتورهای استاندارد متاتریدر وجود ندارد و باید آن را دانلود و نصب کنید. فایل اندیکاتور سایک را از یک منبع معتبر دریافت کنید (فرمت .mq4 برای MT4 یا .mq5 برای MT5).

در متاتریدر، از منوی بالا وارد مسیر زیر شوید:

1. File → Open Data Folder
2. پوشه MQL4 یا MQL5 را باز کنید.
3. فایل اندیکاتور را در پوشه‌ی Indicators قرار دهید.
4. متاتریدر را بسته و مجدداً اجرا کنید.
5. در پنجره Navigator (کلید میانبر: Ctrl+N)، در بخش Indicators، اندیکاتور PSY را مشاهده خواهید کرد.
6. آن را به نمودار اضافه کنید و تنظیمات دوره (Period) را مطابق با نیاز خود (مثلا ۱۳، ۱۴ یا ۲۵) تغییر دهید.

سیگنال‌های اندیکاتور سایک

سیگنال‌های اصلی سایک در سه شکل ظاهر می‌شوند. نخست عبور از سطح میانی ۵۰ است. اگر مقدار اندیکاتور به بالای ۵۰ صعود کند می‌توان آن را نشانه افزایش قدرت خریداران دانست و اگر به زیر ۵۰ برود نشانه غلبه فروشندگان است.

دومین روش استفاده از سطوح اشباع خرید و فروش است. رسیدن به بالای ۷۰ یا ۷۵ به‌تنهایی سیگنال فروش نیست، اما هشداری است که باید آماده اصلاح بود. برعکس، رسیدن به زیر ۳۰ یا ۲۵ می‌تواند نشانه احتمال بازگشت صعودی باشد.

روش سوم بر پایه واگرایی‌ها است. اگر قیمت سقف جدیدی تشکیل دهد اما اندیکاتور نتواند سقف جدید بالاتری بسازد، واگرایی نزولی ایجاد شده که می‌تواند هشدار ضعف روند صعودی باشد. برعکس، اگر قیمت کف جدیدی بسازد اما اندیکاتور کف بالاتری ثبت کند، واگرایی صعودی شکل گرفته و احتمال پایان روند نزولی افزایش می‌یابد.

مزایا اندیکاتور PSY

• محاسبه بسیار ساده و سریع دارد و حتی برای معامله‌گران تازه‌کار نیز به‌راحتی قابل فهم است.
• به خوبی نشان می‌دهد در یک دورهٔ مشخص آیا خریداران یا فروشندگان مسلط بوده‌اند.
• برای تشخیص روان‌شناسی جمعی بازار اوسیلاتور مناسبی است و دیدی کلی از احساسات حاکم بر بازار می‌دهد.

معایب و خطاهای رایج اندیکاتور PSY

• این اندیکاتور شدت حرکت قیمت را در نظر نمی‌گیرد. یک روز صعودی با رشد ۰.۱ درصدی همان تاثیری را دارد که یک روز صعودی با رشد ۵ درصدی دارد. همین مسئله گاهی تصویر ناقصی از قدرت واقعی روند به دست می‌دهد.
• در بازارهای پرنوسان ممکن است سیگنال‌های کاذب زیادی ایجاد کند.
• ماندن طولانی‌مدت در نواحی اشباع خرید یا فروش می‌تواند معامله‌گر بی‌تجربه را به اشتباه بیندازد.
• اتکای صرف به PSY برای تصمیم‌گیری، بدون استفاده از روش های کمکی، ریسک بالایی دارد.

کاربرد عملی اندیکاتور سایک

اندیکاتور PSY زمانی بیشترین کارایی را دارد که به‌عنوان اندیکاتوری مکمل استفاده شود. برای مثال، ترکیب آن با میانگین متحرک تصویر کامل‌تری از روند به دست می‌دهد. اگر اندیکاتور سایک بالای ۵۰ باشد و قیمت هم بالای میانگین متحرک ۵۰ روزه قرار داشته باشد، این همگرایی می‌تواند سیگنال قوی‌تری برای ادامه روند صعودی باشد. برعکس، اگر PSY زیر ۵۰ و قیمت هم زیر میانگین متحرک باشد، روند نزولی تایید می‌شود.

همچنین ترکیب با اندیکاتورها مانند مکدی یا RSI می‌تواند به کاهش سیگنال‌های اشتباه کمک کند. برای نمونه، اگر هم PSY و هم RSI در محدوده اشباع خرید قرار بگیرند، هشدار بازگشتی جدی‌تر خواهد بود. استفاده از حجم معاملات نیز برای تایید قدرت سیگنال‌ها مفید است. اگر PSY بالای ۷۰ باشد و در عین حال حجم معاملات کاهش پیدا کند، احتمال اصلاح یا بازگشت بسیار بیشتر است.

نسخه‌های پیشرفته و اصلاح‌شده اندیکاتور سایک

برخی تحلیلگران برای رفع ضعف‌های اندیکاتور PSY نسخه‌های اصلاح‌شده ارائه داده‌اند. یکی از این روش‌ها وزن‌دهی بر اساس اندازه کندل است. به این ترتیب روزهایی که افزایش قیمت بیشتری داشته‌اند سهم بیشتری در محاسبه خواهند داشت. روش دیگر محاسبه میانگین متحرک روی مقادیر PSY است که به نام PSYMA شناخته می‌شود. این نسخه سیگنال‌های کاذب را کاهش می‌دهد و روند اندیکاتور را روان‌تر نشان می‌دهد.

توصیه‌های کاربردی اندیکاتور سایک برای تریدرها

هنگام استفاده از اندیکاتور PSY باید چند نکته را در نظر گرفت. نخست اینکه پارامتر N باید متناسب با سبک معامله‌گری انتخاب شود. برای معاملات کوتاه‌مدت از دوره‌های کوچک و برای سرمایه‌گذاری‌های میان‌مدت یا بلندمدت از دوره‌های بزرگ‌تر استفاده کنید. دوم اینکه همیشه سیگنال‌های این اندیکاتور را با روش های دیگر تایید کنید. هیچ‌گاه فقط بر اساس رسیدن Psychological Line به سطوح اشباع خرید یا فروش وارد معامله نشوید. سوم اینکه در روندهای قوی ممکن است اندیکاتور مدت زیادی در حالت اشباع باقی بماند. بنابراین قبل از تصمیم به ورود یا خروج، بررسی کنید که آیا شواهد دیگری نیز بر بازگشت روند دلالت دارند یا خیر.

خلاصه مقاله آموزش اندیکاتور سایک

اندیکاتور PSY یکی از اسیلاتور های ساده ولی حرفه ای برای سنجش روان‌شناسی بازار است. این اندیکاتور به زبان ساده نشان می‌دهد که در یک بازه زمانی خریداران یا فروشندگان دست بالا را داشته‌اند. اگرچه به دلیل نادیده گرفتن شدت حرکات قیمت محدودیت‌هایی دارد، اما در ترکیب با سایر روش ها می‌تواند استراتژی معاملاتی قوی برای شما بسازد. استفاده هوشمندانه از این شاخص به معامله‌گر کمک می‌کند تا روند کلی احساسات بازار را درک کند و نقاط اشباع خرید و فروش و همچنین نشانه‌های اولیه بازگشت روند را زودتر شناسایی کند.