.jpg&w=1080&q=100)
تاریخ به روز رسانی:
۱۴۰۴/۶/۳۰بانک‌های مرکزی برای کنترل بدهی بانک‌هایی که تحت نظارت آنها فعالیت می‌کنند، نیاز به معیاری جهت تعیین میزان بدهی دارند. نرخ بانک مرکزی معیاری است که بانک‌ها برای این منظور از آن استفاده می‌کنند. در ادامه به بررسی جزئیات و نقش این نرخ در نظام بانکی خواهیم پرداخت.
نرخ بانک مرکزی (Central Bank Rate) نرخ بهره‌ای است که یک بانک مرکزی ملی، مانند فدرال رزرو، هنگام اعطای وام به بانک‌های داخلی از آنها دریافت می‌کند. این وام‌ها بسیار کوتاه‌مدت هستند. مدیریت نرخ بانک مرکزی یکی از روش‌هایی است که بانک‌های مرکزی برای تاثیرگذاری بر فعالیت‌های اقتصادی به کار می‌برند.
در آمریکا نرخ بانک مرکزی که با نام نرخ بهره (discount rate) شناخته می‌شود، توسط هیئت حاکمه فدرال رزرو تعیین می‌شود. فدرال رزرو این نرخ را با توجه داده های اقتصادی مانند CPI، PPI، نرخ بیکاری و غیره که هر ماه منتشر می‌شود، تعیین می‌کند.
فدرال رزرو (FOMC) اوراق خزانه‌داری را می‌خرد یا می‌فروشد تا عرضه پول را تنظیم کند. نرخ بهره، ارزش اوراق خزانه و ذخایر مورد نیاز تاثیر بسیار زیادی بر اقتصاد دارند.
برآورده کردن درخواست‌های مشتریان برای برداشت پولی که سپرده‌گذاری کرده‌اند، فعالیت معمول یک بانک است. با این حال در برخی موارد ممکن است بانک نقدینگی کافی برای پاسخگویی به همه درخواست‌ها نداشته باشد. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که تعداد زیادی از مردم به طور همزمان بخواهند پول خود را برداشت کنند.
فدرال رزرو آماده است تا وام‌های کوتاه‌مدت به بانک‌های آمریکایی بدهد تا مشکلات نقدینگی موقت آنها را کاهش دهد. بانک‌ها سپس این وام‌ها را به همراه بهره‌ای که با نرخ بانک تعیین شده، بازپرداخت می‌کنند.
بانک‌ها همچنین برای رعایت الزامات ذخیره از فدرال رزرو وام می‌گیرند. فدرال رزرو سه نوع اعتبار به بانک‌های وام‌گیرنده ارائه می‌دهد:
در ادامه به بررسی هر یک از این وام‌ها می‌پردازیم:
این نوع وام مخصوص بانک‌های تجاری با وضعیت مالی قوی است. دریافت اعتبار اصلی محدودیتی ندارد و بانک‌ها می‌توانند با تایید مبلغ مورد نیاز و شرایط بازپرداخت، از این وام استفاده کنند. نرخ بهره اعتبار اصلی پایین‌تر است و به‌عنوان ساده‌ترین و کم‌ریسک‌ترین گزینه تامین مالی در نظر گرفته می‌شود.
بانک‌هایی که از نظر مالی ضعیف‌تر بوده و شرایط لازم برای دریافت اعتبار اصلی را ندارند، می‌توانند از اعتبار ثانویه استفاده کنند. به دلیل ریسک بالاتر، نرخ بهره در این نوع وام بیشتر از اعتبار اصلی است. همچنین فدرال رزرو محدودیت‌هایی بر نحوه استفاده از منابع اعمال کرده و پیش از اعطای وام، اسناد مالی بیشتری مانند گزارش وضعیت مالی و دلیل نیاز به وام درخواست می‌کند. این وام‌ها کوتاه‌مدت و در بسیاری موارد یک‌شبه هستند.
اعتبار فصلی برای بانک‌هایی طراحی شده که در طول سال دچار نوسانات نقدینگی با ماهیت تکرارشونده و فصلی می‌شوند. برای دریافت این نوع وام، بانک باید نشان دهد که این نوسانات دوره‌ای و قابل پیش‌بینی هستند. نرخ بهره اعتبار فصلی بر اساس نرخ‌های بازار تعیین می‌شود و برخلاف اعتبار اصلی و ثانویه، نرخ آن وابسته به شرایط بازار است.
نرخ بهره‌ای که بانک مرکزی تعیین می‌کند به‌طور مستقیم بر نرخ شبانه بین بانک‌ها اثر می‌گذارد و همین موضوع در نهایت به نرخ‌های وام‌دهی به مصرف‌کنندگان منتقل می‌شود. در واقع وقتی بانک‌ها بتوانند با نرخ پایین‌تری از یکدیگر یا از بانک مرکزی وام بگیرند، وام‌های ارزان‌تری هم به مشتریان ارائه می‌کنند. بانک‌ها به مشتریانی که اعتبار و سابقه مالی قوی‌تری دارند، نرخ بهره نزدیک به نرخ شبانه ارائه می‌دهند در حالی که مشتریان پرریسک‌تر باید نرخ‌های بالاتری بپردازند.
برای مثال اگر نرخ بانک مرکزی ۰.۷۵٪ باشد، بانک‌ها می‌توانند تسهیلات با نرخ پایین‌تری به مصرف‌کنندگان بدهند. اما اگر نرخ بانک مرکزی به ۱۲٪ برسد، هزینه تامین مالی بانک‌ها به‌طور چشمگیری افزایش یافته و در نتیجه نرخ بهره وام‌ها برای مشتریان نیز به‌مراتب بالاتر خواهد بود.
کشورها نرخ بانک خود را برای گسترش یا محدود کردن عرضه پول بر اساس شرایط اقتصادی تغییر می‌دهند.
برای مشاهده نرخ‌های به‌روز بانک‌های مرکزی می‌توانید به cbrates.com مراجعه کنید.
بانک مرکزی ممکن است نرخ بهره را برای کنترل تورم افزایش دهد. وقتی این نرخ افزایش پیدا می‌کند، هزینه وام گرفتن بیشتر می‌شود. در نتیجه، درآمدهای قابل‌صرف کاهش یافته و گرفتن وام برای خرید خانه و خودرو دشوارتر می‌شود. هزینه‌های مصرف‌کننده کاهش یافته و فعالیت اقتصادی کند می‌شود، که به کاهش فشار صعودی بر تورم کمک می‌کند.
نرخ فدرال فاندز نرخ بهره‌ای است که بانک‌ها برای وام گرفتن کوتاه‌مدت از یکدیگر پرداخت می‌کنند. این نرخ به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای سیاست پولی فدرال رزرو، سایر نرخ‌های بهره در اقتصاد، از جمله وام‌ها، کارت‌های اعتباری و حساب‌های پس‌انداز را تحت تأثیر قرار می‌دهد. وقتی فدرال رزرو نرخ فدرال فاندز را کاهش می‌دهد، هزینه تامین مالی بانک‌ها کمتر می‌شود. در نتیجه بانک‌ها برای جذب سپرده‌های جدید، نیازی به پرداخت نرخ‌های بالای بهره روی حساب‌های پس‌انداز ندارند. به همین دلیل، نرخ سود پرداختی به سپرده‌گذاران در حساب‌های پس‌انداز هم اغلب کاهش می‌یابد. به زبان ساده، کاهش نرخ فدرال فاندز به معنی کاهش درآمد احتمالی دارندگان حساب‌های پس‌انداز است، زیرا بهره‌ای که بانک به موجودی آنها می‌پردازد کمتر خواهد شد.
نرخ بهره‌ای که بانک تجاری هنگام وام گرفتن از فدرال رزرو می‌پردازد، بسته به نوع اعتباری که به بانک داده می‌شود متفاوت است، اگر اعتبار اصلی (Primary Credit) اعطا شود، نرخ بهره همان نرخ بانک یا نرخ بهره است. بانک‌هایی که واجد شرایط اعتبار اصلی نیستند ممکن است اعتبار ثانویه (Secondary Credit) دریافت کنند که نرخ بهره آن بالاتر از نرخ بهره است. در آخر نرخ‌های اعتبار فصلی (Seasonal Credit) با بازار تغییر کرده و به آن وابسته هستند.
بانک‌های مرکزی برای کنترل بدهی بانک‌های تحت نظارت خود از نرخ بانک مرکزی (CBR) استفاده می‌کنند که نرخ بهره‌ای است که بانک‌ها هنگام وام گرفتن از بانک مرکزی می‌پردازند و کوتاه‌مدت است. این نرخ با توجه به داده‌های اقتصادی و اقدامات بانک مرکزی مانند خرید و فروش اوراق خزانه تعیین می‌شود و بر فعالیت اقتصادی و نقدینگی بانک‌ها تاثیر می‌گذارد. بانک‌ها می‌توانند وام‌های اصلی، ثانویه یا فصلی دریافت کنند که هر کدام شرایط و نرخ بهره متفاوتی دارند. تغییر نرخ بانک مرکزی نرخ شبانه، وام‌دهی به مصرف‌کننده و حتی حساب‌های پس‌انداز را تحت تاثیر قرار می‌دهد و ابزار مهمی برای کنترل تورم و نقدینگی در اقتصاد است.
امتیاز خود به این مطلب را ثبت کنید
دیدگاه شما بعد از تایید در سایت نمایش داده خواهد شد
نظرات حاوی الفاظ رکیک، توهین، شماره تلفن و موبایل، آدرس ایمیل، عقاید سیاسی، نام بردن از مسئولین و امثالهم تایید نمیشود.
هنوز کسی نظری ثبت نکرده!