مزایا و معایب فارکس چیست؟ + مهم ترین مزایا و معایب بازار فارکس

بازار فارکس، بزرگ‌ترین بستر تبادل ارزهای بین‌المللی است و هر روز چندین تریلیون دلار در آن جابه‌جا می‌شود. این حجم فوق‌العاده بالا باعث شده فارکس یکی از مهم‌ترین بازارهای مالی جهان باشد. فارغ از اینکه یک تریدر خرد باشید یا یک شرکت چندملیتی، این بازار به دلیل گستردگی و عمق بالایی که دارد، نقش مهمی در اقتصاد جهانی دارد. ورود به چنین بازاری نیازمند شناخت دقیق مزایا و معایب آن است؛ زیرا همین ویژگی‌های جذاب می‌تواند در صورت نداشتن دانش کافی، تبدیل به بزرگ‌ترین نقاط ضعف برای معامله‌گر شود. در ادامه به بررسی کامل مزایا و معایب فارکس خواهیم پرداخت.

جدول خلاصه مزایا و معایب بازار فارکس

در جدول زیر به طور خلاصه مزایا و معایب بازار فارکس را بررسی کرده ایم تا در یک نگاه تمامی جنبه‌‎های منفی و مثبت فارکس را مشاهده کنید.

در ادامه به بررسی بیشتر و جداگانه مزایا و معایب بازار فارکس خواهیم پرداخت.

مزایای بازار فارکس

مزایا بازار فارکس عبارتست از:

• نقدشوندگی و حجم بالای معاملات؛
• فعالیت ۲۴ ساعته در ۵ روز هفته؛
• کسب درآمد دلاری و مقاومت در برابر تورم داخلی؛
• امکان معامله با اهرم معاملاتی (Leverage)؛
• هزینه‌های معاملاتی پایین و اسپردهای محدود؛
• دسترسی آسان، نیاز به سرمایه اولیه کم و مناسب برای معاملات کوتاه‌مدت.

در ادامه به بررسی بیشتر موارد ذکر شده خواهیم پرداخت:

نقدشوندگی و حجم بالای معاملات

فارکس بازاری است که تقریبا در هر لحظه، فرصت برای ورود و خروج از معامله فراهم است. حجم بالای مبادلات باعث می‌شود سفارش‌ها در کسری از ثانیه اجرا شوند و قیمت‌ها به‌ندرت دچار جهش‌های مصنوعی یا اسپردهای غیرمعمول شوند. وجود بازیگران بزرگ مانند بانک‌های بین‌المللی، صندوق‌های سرمایه‌گذاری، شرکت‌های تجاری و میلیون‌ها تریدر فعال، این بازار را به یکی از روان‌ترین و قابل‌اعتمادترین محیط‌های مالی تبدیل کرده است. در نتیجه، معامله‌گران حتی در زمان انتشار خبرهای اقتصادی مهم نیز امکان اجرای سریع معاملات را دارند؛ البته با نوسانات بیشتر.

فعالیت ۲۴ ساعته در ۵ روز هفته

بازار فارکس در چهار سشن معاملاتی اصلی سیدنی، توکیو، لندن و نیویورک فعالیت می‌کند و همین پیوستگی زمانی باعث شده در تمام طول شبانه‌روز معاملات جریان داشته باشد. این ویژگی یک مزیت بزرگ برای افرادی است که شغل ثابت دارند یا در ساعات خاصی از روز فرصت معامله پیدا می‌کنند. همپوشانی سشن‌های لندن و نیویورک پرتلاطم‌ترین بخش بازار است و بیشترین فرصت‌های معاملاتی در همین بازه شکل می‌گیرد. در واقع فارکس بازاری است که خود را با شرایط زمانی شما تطبیق می‌دهد.

کسب درآمد دلاری و مقاومت در برابر تورم داخلی

در کشورهایی که اقتصاد ثبات کافی ندارد و ارزش پول ملی دچار افت مداوم می‌شود، فعالیت در بازار فارکس نوعی درآمدزایی ارزی محسوب می‌شود. همان‌طور که بسیاری از ایرانیان تجربه کرده‌اند، کاهش ارزش ریال باعث می‌شود نگه‌داری دارایی دلاری نوعی پوشش طبیعی در برابر تورم باشد. سود و زیان معاملات فارکس به دلار محاسبه می‌شود و همین موضوع کمک می‌کند ارزش زحمات و سرمایه شما در بستر اقتصادی ناپایدار داخلی حفظ شود. برای افراد علاقه‌مند به آزادی مالی، این ویژگی یکی از دلایل اصلی ورود به فارکس است.

امکان معامله با اهرم معاملاتی (Leverage)

اهرم معاملاتی یکی از جذاب‌ترین و در عین حال حساس‌ترین امکانات در فارکس است. با استفاده از لوریج، معامله‌گر می‌تواند چندین برابر سرمایه واقعی خود معامله کند و همین امر فرصت‌های سودآوری بسیار بزرگ‌تری ایجاد می‌کند. برخی بروکرها اهرم‌هایی مثل ۱:۵۰۰ یا حتی ۱:۱۰۰۰ ارائه می‌دهند که برای حساب‌های کوچک جذاب است. البته استفاده درست از اهرم نیازمند مهارت و مدیریت سرمایه دقیق است. بسیاری از بروکرها لوریج شناور، حفاظت از موجودی منفی و شرایط ویژه‌ای ارائه می‌دهند که کار معامله‌گر را آسان‌تر می‌کند.

هزینه‌های معاملاتی پایین و اسپردهای محدود

در مقایسه با بسیاری از بازارهای مالی، هزینه ورود و خروج از معاملات در فارکس بسیار کمتر است. اسپردهای پایین، کمیسیون‌های منصفانه و حتی حساب‌هایی با اسپرد صفر، باعث شده هزینه معاملاتی در این بازار به حداقل برسد. این موضوع برای معامله‌گران روزانه و اسکالپرها اهمیت دارد، زیرا استراتژی‌های کوتاه‌مدت نیاز به هزینه‌های بسیار کم دارند تا سودده باشند. همین هزینه‌های پایین سبب شده فارکس یکی از بهترین محیط‌ها برای اجرای معاملات پرتکرار و الگوریتمی باشد.

دسترسی آسان، نیاز به سرمایه اولیه کم و مناسب برای معاملات کوتاه‌مدت

ورود به فارکس برخلاف تصور بسیاری از افراد، به سرمایه زیادی احتیاج ندارد. در برخی بروکرها حتی با مبلغی بسیار کم می‌توان حساب باز کرد. دسترسی به بازار تنها به یک گوشی یا لپ‌تاپ و اینترنت نیاز دارد، و از هر نقطه جهان قابل انجام است. گستردگی منابع آموزشی و امکان استفاده از حساب‌های دمو نیز باعث شده این بازار حتی برای مبتدیان قابل‌دسترس باشد. علاوه بر این، ساختار فارکس امکان کسب سود در بازه‌های زمانی کوتاه‌مدت و حتی چند دقیقه‌ای را نیز فراهم می‌کند.

معایب بازار فارکس

معایب بازار فارکس عبارتست از:

• ریسک معاملاتی بسیار بالا و آمار بالای زیان‌دهی؛
• نیاز ضروری به دانش، استراتژی و استمرار؛
• ریسک‌های چند برابرکننده ناشی از اهرم؛
• کلاهبرداری، فریب و بروکرهای نامعتبر؛
• فشار روانی، ترس و طمع؛
• چالش‌های قانونی و شرعی در ایران.

در ادامه هریک را بیشتر بررسی خواهیم کرد:

ریسک معاملاتی بسیار بالا و آمار بالای زیان‌دهی

فارکس اگرچه پتانسیل سودآوری بالایی دارد، اما میزان ریسک در آن نیز به همان اندازه شدید است. طبق گزارش بسیاری از نهادهای نظارتی، درصد بالایی از معامله‌گران (بیش از ۷۰ تا ۹۰ درصد) در این بازار زیان می‌کنند. دلایلی مانند نوسانات شدید، تصمیمات احساسی، دانش ناکافی، استفاده افراطی از لوریج، و عدم پایبندی به مدیریت سرمایه، باعث این آمار بالا شده است. رویدادهای خبری مهم مانند تصمیمات نرخ بهره، نرخ بیکاری (NFP) یا شاخص تورم (CPI)، می‌توانند در کسری از ثانیه بازار را چندین پیپ جابه‌جا کنند و حساب‌هایی که محافظت ندارند را به سمت کال مارجین ببرند.

نیاز ضروری به دانش، استراتژی و استمرار

فارکس صرفا یک بازار نیست؛ یک مهارت است. بسیاری از تازه‌کارها تصور می‌کنند تنها یادگیری تحلیل تکنیکال کافی است، در حالی که تحلیل شاید تنها بخش کوچکی از موفقیت را تشکیل دهد. روانشناسی معامله‌گری، مدیریت ریسک، نوشتن ژورنال، تدوین استراتژی و تست‌کردن آن، مهم‌ترین بخش‌های مسیر حرفه‌ای شدن هستند. معامله‌گر موفق کسی است که در کنار مهارت، نظم ذهنی و انضباط رفتاری دارد و می‌تواند در شرایط فشار، تصمیم منطقی بگیرد. بدون این موارد، بهترین تحلیل‌ها نیز بی‌نتیجه خواهند بود.

ریسک‌های چند برابرکننده ناشی از اهرم

اهرم علاوه بر اینکه سود را چند برابر می‌کند، زیان را هم چند برابر افزایش می‌دهد. بسیاری از افراد با دیدن چند معامله موفق، حجم معامله خود را افزایش می‌دهند و در اولین نوسان شدید، حسابشان از بین می‌رود. در شرایط خاص بازار، اجرای حدضرر ممکن است کمی با تاخیر انجام شود و این موضوع مخصوصاً برای افرادی که با حجم سنگین معامله می‌کنند بسیار خطرناک است. به همین دلیل نهادهای نظارتی اروپایی لوریج را برای معامله‌گران تازه‌کار محدود کرده‌اند تا از زیان‌های سنگین جلوگیری شود.

کلاهبرداری، فریب و بروکرهای نامعتبر

نبود یک مرجع واحد جهانی برای نظارت بر فارکس، سبب شده انواع کلاهبرداری در این حوزه شکل بگیرد. بروکرهای نامعتبر ممکن است قیمت‌ها را دستکاری کنند، اجازه برداشت پول ندهند یا حتی یک‌شبه ناپدید شوند. تبلیغات فریبنده‌ای مانند وعده سودهای قطعی، حساب‌های مدیریت‌شده با نتایج ساختگی، یا فروش ربات‌ها و استراتژی‌های ۱۰۰ درصدی برای جذب افراد بی‌تجربه استفاده می‌شود. انتخاب بروکر معتبر یکی از مهم‌ترین تصمیم‌های یک تریدر است و باید با دقت بالا انجام شود.

فشار روانی، ترس و طمع

معامله‌گری در فارکس از نظر ذهنی چالش جدی دارد. کنترل ترس هنگام ضرر و مهار طمع هنگام سود، چیزی نیست که تنها با آموزش تئوری حل شود. بسیاری از معامله‌گران پس از چند معامله موفق، وارد فاز اعتماد به نفس کاذب می‌شوند و حجم معاملات را افزایش می‌دهند. برخی نیز پس از یک ضرر بزرگ، تلاش می‌کنند با معاملات انتقامی، ضرر خود را جبران کنند و همین موضوع حسابشان را نابود می‌کند. این بازار نیاز به ذهنی آرام، تمرکز بالا و رویکردی منطقی دارد.

چالش‌های قانونی و شرعی در ایران

فعالیت در بازار فارکس طبق قوانین ایران با محدودیت مواجه است و این موضوع باعث شده معامله‌گران ایرانی از حمایت قانونی کافی برخوردار نباشند. تحریم‌ها نیز امکان فعالیت در بروکرهای معتبر جهانی را محدود کرده و خطراتی مانند بلوکه شدن حساب وجود دارد. حکم شرعی ترید نیز بین علما اختلاف نظرهایی درباره معاملات اهرمی و ساختار بروکرها وجود دارد. همه این عوامل باعث می‌شود یک معامله‌گر ایرانی قبل از ورود به فارکس نیاز به آگاهی کامل از شرایط داشته باشد.

خلاصه مقاله مزایا و معایب فارکس

در مجموع، بازار فارکس محیطی عظیم، پویا و فرصت‌ساز است که به دلیل نقدشوندگی بالا، فعالیت ۲۴ ساعته، هزینه‌های معاملاتی کم و امکان کسب درآمد دلاری، جذابیت زیادی برای معامله‌گران ایجاد می‌کند؛ اما همین ویژگی‌ها در صورت نداشتن دانش کافی می‌توانند به تهدیدی جدی تبدیل شوند، زیرا ریسک بالا، فشار روانی شدید، نیاز به مهارت و انضباط مداوم، خطرات ناشی از اهرم و همچنین چالش‌های قانونی و بروکری، این بازار را به محیطی تبدیل کرده که تنها افراد آگاه، منظم و صبور می‌توانند در آن دوام بیاورند. بنابراین فارکس می‌تواند سکوی رشد مالی باشد، اما فقط برای کسانی که با شناخت کامل، استراتژی دقیق و مدیریت ریسک وارد آن شوند.