میکر و تیکر چیست؟ (Maker & Taker) + تفاوت میکر و تیکر

بازار فارکس مانند هر بازار مالی دیگر بر مبنای تعامل میان دو گروه اصلی از معامله‌گران کار می‌کند، کسانی که نقدینگی تولید می‌کنند و کسانی که آن را مصرف می‌کنند. این دو نقش که با نام میکر و تیکر شناخته می‌شوند، در تعیین سرعت اجرای معاملات، میزان اسپرد، عمق بازار و حتی ثبات قیمت تاثیر مستقیم دارند. شناخت دقیق آن‌ها کمک می‌کند تا معامله‌گر بفهمد سفارش‌های او در بازار چگونه پردازش می‌شود، چرا گاهی اسپرد تغییر می‌کند و چرا بعضی سفارش‌ها سریع اجرا می‌شوند و برخی هرگز فعال نمی‌گردند. در ادامه به آموزش کامل میکر و تیکر در فارکس خواهیم پرداخت.

میکر و تیکر چیست؟

میکر کسی است که با ایجاد سفارشات جدید در دفتر سفارش، نقدینگی به بازار اضافه می‌کند و کارمزد کمتری پرداخت می‌کند، اما تیکر کسی است که از سفارشات موجود استفاده کرده و معاملات فوری انجام می‌دهد که باعث پرداخت کارمزد بیشتری می‌شود. در ادامه به توضیحات بیشتر به صورت جداگانه درباره میکر و تیکر می‌پردازیم.

میکر (Maker) چیست؟

به زبان ساده میکر فرد یا نهادی است که با ثبت سفارش غیر فوری، نقدینگی جدیدی به بازار اضافه می‌کند. چنین معامله‌گری از سفارش محدود استفاده می‌کند؛ سفارشی که تنها در یک قیمت مشخص یا بهتر از آن اجرا می‌شود. این سفارش بلافاصله تکمیل نمی‌شود و در دفتر سفارش باقی می‌ماند. همین باقی‌ماندن است که عمق بازار را افزایش می‌دهد و اسپرد را کاهش می‌دهد. میکر درواقع به بازار شکل می‌دهد، چرا که او سازنده ردیف جدیدی از قیمت‌ها در کتاب سفارشات است.

میکرها برخلاف تیکرها عجله‌ای برای ورود یا خروج سریع از بازار ندارند. آن‌ها ترجیح می‌دهند معامله دقیقا در قیمتی انجام شود که از نظرشان منطقی‌ترین یا سودآورترین نقطه است. این عملکرد به آن‌ها کمک می‌کند فشار نوسان‌های ناگهانی را کمتر تجربه کنند و در عین حال هزینه معاملاتی خود را نیز پایین نگه دارند. بسیاری از صرافی‌ها یا پلتفرم‌های معاملاتی به دلیل ارزش بالای نقدینگی، برای سفارش‌های میکر کارمزدهای کمتری در نظر می‌گیرند.

در سطح حرفه‌ای، نقش میکر تنها به یک سفارش محدود ساده محدود نمی‌شود. موسسات بزرگ و شرکت‌های تخصصی بازارسازی با استفاده از الگوریتم‌های پیشرفته، قیمت‌ها را بر اساس شرایط لحظه‌ای تنظیم می‌کنند. برخی بازارسازان فعال دائما قیمت‌ها را به‌روزرسانی می‌کنند تا از نوسانات سریع جلوگیری کنند، در حالی که بازارسازان منفعل بیشتر تلاش می‌کنند نقدینگی ثابت و قابل پیش بینی ارائه دهند. استراتژی‌هایی مانند بازارسازی دلتا خنثی یا ترید شبکه‌ای از جمله روش‌هایی هستند که میکرهای حرفه‌ای برای مدیریت ریسک و کسب سود از نوسانات جزئی بازار به‌کار می‌برند.

تیکر (Taker) چیست؟

تیکر معامله‌گری است که برای اجرای فوری سفارش وارد بازار می‌شود. او برخلاف میکر نمی‌خواهد در دفتر سفارشات منتظر رسیدن قیمت بماند و ترجیح می‌دهد در لحظه، معامله را انجام دهد. چنین معاملاتی از طریق سفارش بازار انجام می‌شوند؛ سفارشی که با بهترین قیمت موجود در همان لحظه اجرا می‌گردد. تیکر برای سرعت هزینه بیشتری می‌پردازد و این هزینه می‌تواند هم به شکل کارمزد بالاتر و هم به صورت لغزش قیمت ظاهر شود.

معامله‌گرانی که در شرایط حساس مانند اخبار اقتصادی، حرکات سریع بازار یا سبک اسکالپ کار می‌کنند، غالبا در نقش تیکر ظاهر می‌شوند، زیرا حتی تاخیر چند ثانیه‌ای می‌تواند نتیجه معامله را به‌طور کامل تغییر دهد. البته این سرعت همراه با ریسک است؛ چرا که ممکن است قیمت اجرای واقعی با قیمتی که معامله‌گر در ذهن داشته متفاوت باشد، بخصوص در جفت‌ارزهایی که نقدینگی کمتری دارند.

تفاوت میکر و تیکر چیست؟

تفاوت میان میکر و تیکر در سه محور اصلی مشخص می‌شود، نحوه ایجاد نقدینگی، روش اجرای سفارش و میزان هزینه. میکر نقدینگی ایجاد می‌کند، قیمت‌ها را تثبیت می‌کند و سفارش او در دفتر ثبت می‌شود تا زمانی که بازار به قیمت مورد نظر او برسد. تیکر نقدینگی را مصرف می‌کند، سفارش او فورا اجرا می‌شود و برای این سرعت اغلب کارمزد بیشتری پرداخت می‌کند. نتیجه این تفاوت‌ها این است که بازار هم به معامله‌گرانی نیاز دارد که نقدینگی را تقویت کنند و هم به گروهی که با اجرای سریع باعث پویایی و جریان معاملات شوند.

نقش میکر و تیکر در مدل‌های معاملاتی مختلف فارکس

در بازار فارکس، سازوکار اجرای سفارش‌ها بسته به نوع بروکر متفاوت است. بروکرهای بازارساز یا دیلینگ دسک نقش میکر را برای مشتری ایفا می‌کنند و قیمت‌هایی را که معامله‌گران می‌بینند خود تعیین می‌کنند. در مقابل، بروکرهای STP و ECN سفارش معامله‌گر را مستقیم به شبکه‌ای از تامین‌کنندگان نقدینگی منتقل می‌کنند. در مدل ECN نقش میکر و تیکر با شفافیت بیشتری دیده می‌شود، چون سفارش‌ها بدون دخالت بروکر به بازار بین‌بانکی منتقل می‌گردند.

در سطوح تئوریک، بازارسازان در فرایند کشف قیمت اهمیت دارند، زیرا قیمت‌ها همیشه تنها بر اساس عرضه و تقاضای لحظه‌ای تعیین نمی‌شوند. عواملی همچون هزینه‌های معامله، اطلاعات نامتقارن و ریسک موجودی دارایی نیز در تعیین قیمت موثرند. در نهایت، در صرافی‌های غیرمتمرکز نیز این تقسیم‌بندی برقرار است، هرچند سازوکار متفاوتی دارد. در اینجا ارائه‌دهندگان نقدینگی با سپرده‌گذاری دارایی در استخرها نقش میکر را بر عهده می‌گیرند و معامله‌گرانی که در این استخرها تبادل انجام می‌دهند نقش تیکر را ایفا می‌کنند.

خلاصه مقاله میکر و تیکر چیست

میکر با افزودن سفارش‌های جدید به دفتر معاملات، نقدینگی ایجاد می‌کند و باعث کاهش اسپرد و افزایش ثبات قیمت می‌شود. تیکر با اجرای فوری سفارش‌ها جریان معاملاتی را زنده نگه می‌دارد و به حرکت بازار کمک می‌کند. انتخاب میان این دو نقش بستگی به سبک معاملاتی، میزان تحمل ریسک، ضرورت سرعت اجرا و استراتژی فرد دارد. اگر سرعت‌عمل اهمیت بیشتری داشته باشد، تیکر بودن گزینه مناسب‌تری است و اگر کنترل قیمت و کاهش هزینه اولویت باشد، میکر بودن انتخاب هوشمندانه‌تری خواهد بود.

سوالات متداول

در ادامه به پرتکرارترین سوالات شما درباره مقاله میکر و تیکر چیست پاسخ کامل خواهیم داد.

آیا ممکن است یک معامله‌گر در یک سفارش هم‌زمان میکر و تیکر باشد؟

بله. اگر بخشی از سفارش معامله‌گر فورا با سفارشات موجود در بازار تطبیق پیدا کند، آن بخش در نقش تیکر اجرا می‌شود. اما اگر بخش دیگری از همان سفارش در دفتر سفارش باقی بماند تا بعدا پر شود، آن قسمت نقش میکر خواهد داشت. بنابراین یک سفارش ترکیبی می‌تواند همزمان هر دو نقش را تجربه کند.

آیا نوع حساب معاملاتی (مثل ECN، STP یا Market Maker) روی نقش میکر و تیکر تاثیر دارد؟

نوع حساب تعیین می‌کند که سفارش شما چگونه به بازار ارسال می‌شود، اما نوع سفارش است که نقش میکر یا تیکر را مشخص می‌کند. در حساب‌های ECN نقش‌ها شفاف‌تر دیده می‌شوند، اما حتی در حساب‌های دیلینگ‌دسک (DD) نیز اگر سفارش شما فوری اجرا شود تیکر هستید و اگر در دفتر سفارش باقی بماند میکر محسوب می‌شوید.

آیا می‌توان عمدا نقش میکر را انتخاب کرد تا کارمزد کمتر شود؟

بله. بسیاری از معامله‌گران حرفه‌ای عمدا از سفارش‌های محدود استفاده می‌کنند تا میکر باشند و هزینه‌های معاملاتی خود را کاهش دهند. با این حال، این روش برای زمانی مناسب است که معامله‌گر عجله برای ورود نداشته باشد و احتمال پر نشدن سفارش را بپذیرد. در شرایط پرنوسان، تلاش برای میکر بودن ممکن است باعث از دست رفتن موقعیت‌های معاملاتی شود.

آیا نقش میکر یا تیکر روی اسپرد تاثیری می‌گذارد؟

بله. وقتی تعداد میکرها بیشتر باشد، عمق بازار افزایش می‌یابد و اسپرد کاهش پیدا می‌کند. در مقابل، اگر تیکرها زیاد باشند و حجم سفارشات بازار زیاد مصرف شود، ممکن است اسپرد کمی بازتر شود. به همین دلیل در زمان اخبار مهم اقتصادی تیکرها فعال‌تر می‌شوند و اسپرد لحظه‌ای گسترده‌تر می‌شود.

آیا در تمام جفت‌ارزهای فارکس رفتار میکر و تیکر یکسان است؟

خیر، جفت‌ارزهای اصلی مانند EURUSD نقدینگی بسیار بالایی دارند و تفاوت میان اجرای سفارشات میکر و تیکر کمتر احساس می‌شود. اما در جفت‌ارزهای فرعی یا اگزاتیک، احتمال لغزش قیمت بیشتر است و نقش تیکر پرریسک‌تر می‌شود. از سوی دیگر، میکر بودن در این جفت‌ها می‌تواند مزیت بیشتری داشته باشد، زیرا پر کردن دفتر سفارش در بازارهای کم‌نقدینگی اهمیت بالاتری دارد.