شاخص دلار (DXY) عددی است که قدرت دلار آمریکا را در برابر شش ارز مهم نشان می‌دهد. این شاخص مبنای تحلیل در بازارهای ارز، کالا و اوراق بهادار بوده و واکنش مستقیمی به سیاست‌ها ی پولی فدرال رزرو، نرخ بهره و داده‌های اقتصادی آمریکا دارد. در اینجا ساختار DXY، نحوه محاسبه، عوامل تاثیرگذار، ارتباط آن با بازارهای جهانی و روش‌های معامله گری بر پایه این شاخص را به صورت کامل بررسی می‌شود.
شاخص دلار (DXY) عددی است که قدرت دلار آمریکا را در برابر شش ارز اصلی شامل یورو، ین ژاپن، پوند انگلیس، دلار کانادا، کرون سوئد و فرانک سوئیس نشان می‌دهد. اگر عدد شاخص بالا برود یعنی دلار تقویت شده و اگر پایین بیاید، یعنی دلار تضعیف شده است. این شاخص برای تحلیل روند دلار، بررسی جفت ارزهایی مثل EUR/USD و ارزیابی تاثیر سیاست‌های فدرال رزرو استفاده می‌شود. تغییرات آن روی بازارهایی مثل طلا، نفت و کریپتو تاثیر دارد.
شاخص دلار (DXY) عددی است که ارزش دلار آمریکا را در مقایسه با شش ارز شامل یورو، ین ژاپن، پوند انگلیس، دلار کانادا، کرون سوئد و فرانک سوئیس نشان می‌دهد. اگر عدد شاخص بالا برود، یعنی دلار قوی‌تر شده و اگر کاهش یابد، یعنی ارزش دلار پایین آمده است. این شاخص در سال ۱۹۷۳ توسط فدرال رزرو معرفی شد و پایه آن روی عدد ۱۰۰ تنظیم شده است. اعداد بالاتر از ۱۰۰ نشان‌دهنده افزایش قدرت دلار نسبت به سطح اولیه و اعداد پایین‌تر بیانگر تضعیف آن هستند.
نحوه محاسبه شاخص دلار (DXY) بر پایه میانگین وزنی هندسی شش ارز اصلی انجام می‌شود: یورو (EUR)، ین ژاپن (JPY)، پوند انگلیس (GBP)، دلار کانادا (CAD)، کرون سوئد (SEK) و فرانک سوئیس (CHF). این شاخص میزان قدرت دلار آمریکا را در مقایسه با این سبد ارزی نشان می‌دهد.
بیشترین وزن در این فرمول متعلق به یورو است (۵۷.۶ درصد) و ارزهایی مانند فرانک سوئیس یا کرون سوئد وزن کمتری دارند.
DXYشاخص دلار = 50.14348112 × (EUR/USD)^-0.576 × (USD/JPY)^0.136 × (GBP/USD)^-0.119 × (USD/CAD)^0.091 × (USD/SEK)^0.042 × (USD/CHF)^0.036
EUR/USD، GBP/USD: دلار ارز دوم است، پس توان منفی دارد.
USD/JPY، USD/CAD، USD/SEK، USD/CHF: دلار ارز اول است، پس توان مثبت دارد.
50.14348112: عدد پایه‌ای است که شاخص را در سال 1973 روی عدد 100 تنظیم کرده‌اند.
هر تغییر در نرخ این ارزها باعث بالا یا پایین رفتن شاخص دلار می‌شود. این فرمول نشان می‌دهد که یورو بیشترین تاثیر را در حرکت شاخص دارد. در این فرمول، ارزهایی که دلار در آن‌ها ارز پایه است با توان مثبت و ارزهایی که دلار در آن‌ها ارز دوم است با توان منفی وارد می‌شوند. عدد ثابت 50.143 برای تنظیم سطح اولیه شاخص روی عدد 100 در سال 1973 استفاده شده است.
شاخص دلار (DXY) تحت تاثیر مجموعه‌ای از متغیرهای اقتصادی و سیاسی قرار دارد. شناخت این موارد برای بررسی دقیق رفتار شاخص در بازارهای مختلف اهمیت دارد. در ادامه به عوامل اصلی موثر بر نوسانات شاخص دلار اشاره می‌کنیم:
شاخص دلار (DXY) وقتی بالا می‌رود، قیمت کالاهایی مثل طلا، نفت و مس که با دلار قیمت‌گذاری می‌شوند، در بسیاری از مواقع کاهش پیدا می‌کند چون خرید آن‌ها برای کشورهای دیگر گران‌تر می‌شود. همچنین تقاضا برای ارزهای دیگر کمتر می‌شود و فشار نزولی بر جفت‌ارزهایی مثل EUR/USD و GBP/USD ایجاد می‌شود. وقتی شاخص دلار کاهش پیدا کند، سرمایه وارد بازارهایی مثل طلا، ارزهای دیجیتال و بورس کشورهای در حال توسعه می‌شود. طلا رشد می‌کند، جفت‌ارزهای مخالف دلار صعودی می‌شوند و تمایل به خرید دارایی‌های ریسکی بیشتر می‌شود. تغییرات DXY مسیر بازارهای جهانی را مستقیم تحت تاثیر قرار می‌دهد.
در بررسی شاخص دلار (DXY)، شناخت وزن و نوع اثرگذاری هر ارز در سبد آن اهمیت دارد. جدول زیر ساختار دقیق مقایسه ای دقیق میان DXY و ارزهای اصلی تشکیل دهنده آن را نشان می‌دهد:
ارز | نماد جفت‌ارز | وزن در شاخص دلار (%) | نوع رابطه با DXY | محدوده نوسان سالانه جفت‌ارز | ویژگی |
یورو (Euro) | EUR/USD | 57.6% | معکوس | 6 تا 12 درصد | تاثیرگذارترین ارز در شاخص |
ین ژاپن (JPY) | USD/JPY | 13.6% | مستقیم | 8 تا 15 درصد | حساس به نرخ بهره ژاپن |
پوند انگلیس (GBP) | GBP/USD | 11.9% | معکوس | 7 تا 13 درصد | وابسته به سیاست‌های مالی بریتانیا |
دلار کانادا (CAD) | USD/CAD | 9.1% | مستقیم | 5 تا 10 درصد | تاثیرپذیر از قیمت نفت |
کرون سوئد (SEK) | USD/SEK | 4.2% | مستقیم | 6 تا 11 درصد | دارای نوسان در بحران‌های منطقه‌ای |
فرانک سوئیس (CHF) | USD/CHF | 3.6% | مستقیم | 5 تا 9 درصد | پناهگاه امن در نوسانات جهانی |
بر اساس این جدول، یورو با بیشترین وزن، بیشترین تاثیر را بر رفتار DXY دارد و نوسانات آن برای تحلیل شاخص بسیار مهم است. ارزهای کم وزن‌تر نیز در شرایط خاص، تغییرات شاخص را تقویت یا تضعیف می‌کنند.
سرمایه گذاری در شاخص دلار (DXY) می‌تواند با توجه به نوسانات بازار ارز، سیاست های بانک مرکزی آمریکا و رفتار سایر ارزهای جهانی، فرصت های مشخصی ایجاد کند. مهم ترین استراتژی های کاربردی برای فعالیت مستقیم یا غیرمستقیم روی شاخص دلار عبارتند از:
تحلیل تکنیکال شاخص دلار (DXY) بر اساس رفتار قیمتی گذشته و ساختار نمودار صورت می‌گیرد. معامله‌گر با استفاده از سطوح حمایت و مقاومت، الگوهای کندلی و بررسی روند قیمت در بازه‌های زمانی مختلف، موقعیت‌های خرید یا فروش را ارزیابی می‌کند. به‌دلیل جریان مداوم نقدینگی و واکنش‌های منظم DXY به داده‌های اقتصادی، بررسی نموداری این شاخص در معاملات کوتاه مدت یا میان مدت کاربرد زیادی دارد.
در تحلیل فاندامنتال شاخص دلار، داده‌های اقتصادی ایالات متحده و سیاست‌های بانک مرکزی آمریکا در اولویت قرار می‌گیرند. نرخ بهره، سطح تورم، نرخ بیکاری و تولید ناخالص داخلی از جمله داده‌هایی هستند که مسیر حرکتی DXY را مشخص می‌کنند. همچنین بررسی شرایط ارزهایی که در ترکیب این شاخص قرار دارند، مثل یورو یا ین، به تحلیل‌گر کمک می‌کند تا تصمیم بهتری درباره جهت بازار بگیرد.
سیاست‌های پولی فدرال رزرو اثر مستقیم روی شاخص دلار (DXY) دارند. هر زمان این نهاد نرخ بهره را افزایش دهد یا جریان نقدینگی را محدود کند، ارزش دلار بیشتر می‌شود و شاخص DXY به سمت بالا حرکت می‌کند. در چنین شرایطی، دارایی‌های دلاری مثل اوراق خزانه داری بازده بیشتری پیدا می‌کنند و سرمایه گذاران خارجی برای ورود به این بازارها، نیاز به خرید دلار دارند. این افزایش تقاضا، شاخص را صعودی می‌کند. در شرایطی که فدرال رزرو به سمت کاهش نرخ بهره یا افزایش حجم نقدینگی برود، ارزش دلار دچار افت می‌شود و شاخص DXY وارد فاز نزولی می‌شود. بازار پیش از تصمیم نهایی، با توجه به سخنرانی‌ها، داده‌های اقتصادی و صورت جلسات کمیته FOMC واکنش نشان می‌دهد.
سرمایه گذاری روی شاخص دلار (DXY) برای افرادی که به دنبال مدیریت بهتر پرتفوی ارزی یا استفاده از تغییرات بازار ارز هستند، کاربرد زیادی دارد.برخی از مزایا سرمایه گذاری در شاخص دلار عبارتند از:
بعد از اشاره به مزایا سرمایه گذاری در این روش حال در مورد معایب آن صحبت می کنیم:
سرمایه گذاری در شاخص دلار (DXY) در کنار مزایایی که دارد، محدودیت هایی هم به همراه دارد که باید پیش از ورود به این بازار در نظر گرفته شود. در ادامه به نکات منفی و معایب این نوع سرمایه گذاری اشاره می‌کنیم:
شاخص دلار (DXY) عددی است که قدرت دلار آمریکا را در مقایسه با شش ارز اصلی مثل یورو، ین ژاپن و پوند انگلیس نمایش می دهد و تغییرات آن بر بازارهای مالی اثر مستقیم دارد. در این مقاله ابتدا ساختار شاخص دلار و نحوه محاسبه آن بررسی شده، سپس عوامل موثر بر تغییرات، مقایسه آن با ارزهای مهم و اثر آن بر بازارهای مختلف تحلیل شده است.
